Beierse klederdracht en modieuze blikvanger

Een kleine groep van elf personen betreedt het historische gebouw. Het stamt uit de tijd rond 1800. De gasten bezoeken het klederdrachtadviescentrum in Krumbach. Hier willen ze leren en opgeleid worden. In de eigen kleermakerij, tussen strijkijzers en industriële naaimachines, nemen ze plaats. Na een introductie door de cursusleider kunnen ze beginnen: Ze maken een Dirndl op maat.

De pracht van klederdracht: meer dan alleen een traditie

Vroeger droegen boerinnen een strakke ondersteunende korsetrok als onderrok voor hun klederdracht. Rond 1870 ontwikkelt zich uit het ondergoed voor de werkende klasse een vrijetijdsjurk: De hogere klasse uit de stad, die zijn vakantie in de Beierse natuur doorbrengt, pakt het kledingstuk op en verfijnt de vorm. Zo ontstaat de Dirndl, zoal die nu bij iedereen bekend en geliefd is.

In tegenstelling tot bij de klassieke klederdracht zijn bij de Dirndl rok en bovendeel met elkaar verbonden. Het zit zeer strak om het lichaam en is diep uitgesneden. Eronder draagt de vrouw een blouse, eroverheen een schort. “Wat ik heel spannend vind is dat de strakke pasvorm en de vorm van het decolleté in historische korsetten terug te vinden is”, zegt Monika Hoede. De 54-jarige is als klederdrachtadviseuse actief bij de Trachtenkulturberatung voor de regio Schwaben. Waar de vrouwen vroeger voor de vrije tijd teruggrepen op onderhoudsarme stoffen als katoen, is de feestelijke dirndl vandaag de dag veelal gemaakt van wolbrokaat en zijde. “In de oorlogstijd gebruikte men wat voor handen was, zoals beddengoedstof. Geruite dirndls waren toen zeer in de mode”, verklaart de adviseuse. “Vandaag de dag is het voor de jeugd heel belangrijk dat de stof glanst, vooral in de schort.”

Met de dirndl historisch én modern gekleed

Of er nu een volksfeest, kerkfeest of opera is: Als er iets te vieren is halen de meisjes en dames hun dirndl uit de kast. Voorop staat niet het modieuze aspect maar het gebruik. Want de dirndl is toch vooral: Uitdrukking van het Beierse levensgevoel. Ook in vele horecagelegenheden en berghutten draagt het bedienend personeel vandaag de dag nog klederdracht. Traditionele kleding is authentiek en hoort er in Beieren gewoon bij.

Ook Monika Hoede draagt de bijzondere jurken vaak en graag, bijvoorbeeld tijdens haar werk. Wat haar aan de dirndl bijzonder fascineert: dat het nauwelijks afwijkt van de traditionele klederdracht. Ze wil de klassieke klederdrachtjurk weer bewustzijn geven: “Ik wil graag laten zien, dat de kleding destijds al net zo hoogwaardig, gedetailleerd en zacht was als vandaag de dag”, zegt ze.

Als meesterkleermaker en afgestudeerde folklorist belandt Monika Hoede in 1999 bij de Trachtenberatungsstelle (het klederdrachtadviescentrum) in Krumbach. Hier kunnen geïnteresseerden praktische hulp krijgen en krijgen zij antwoord op al hun vragen rond de kledingcultuur in Schwaben. In seminars, cursussen en evenementen voor leken en professionals gaan de gasten op zoek naar sporen: Ze beschouwen de klederdrachtmode bijvoorbeeld in het licht van diverse tijdsgeesten. Of ze leren hoeden te naaien en Posamentenknopen te wikkelen. “Wij verkopen pasvormen en modellen om na te maken en bieden ook drukcursussen aan”, vertelt ze.

Klederdracht namaken – dat geeft Monika Hoede tijdens haar werk zeer veel plezier. “We hebben dit jaar voor het eerst een dirndl – een ‘schwäbisches Mädle-G´wand‘ gemaakt en hiervoor de heel klassieke klederdracht als voorbeeld genomen”, vertelt ze. Het resultaat verrast Monika Hoede elke keer weer: “Het is fascinerend hoe comfortabel de kleding zit, als deze authentiek genaaid wordt en zo dicht mogelijk bij het origineel blijft.” De dirndl is dus niet alleen een moderne blikvanger, maar ook een comfortabel kledingstuk.